Arabanızın motoru sağlıklı çalışsın istiyorsanız, soğutma sistemine dikkat etmeniz şart. Motorun hararet yapmasını engelleyen en kritik şeylerden biri soğutma suyudur. Genellikle kırmızı, pembe ya da yeşil renkte olan bu sıvı, motoru ideal sıcaklıkta tutar. Peki ya bir sabah kaputu açtığınızda su seviyesi düşmüşse? Panik yapmayın ama konuyu ciddiye alın.
1. Motor Soğutma Suyu Nedir ve Ne İşe Yarar?
Soğutma suyu (antifriz karışımı), motor içinde dolaşarak oluşan ısıyı dağıtır ve motorun aşırı ısınmasını önler. Aynı zamanda donmaya ve paslanmaya karşı da sistemi korur. Eksikliği, motorda ciddi sorunlara yol açabilir: contaların yanması, silindir kapağı çatlakları ve hatta motor kilitlemesi gibi.
2. Motor Soğutma Suyu Neden Eksilir?
a) Hortumlarda Kaçak
Zamanla soğutma hortumları sertleşir, çatlar ya da bağlantı yerlerinden kaçırır. Bu en sık rastlanan sebeplerden biridir.
b) Radyatör Delinmesi veya Çatlaması
Radyatör taş çarpması, paslanma ya da darbe sonucu delinirse su yavaş yavaş kaçar. Bazen izini bile zor görürsünüz ama seviye azalır.
c) Radyatör Kapağı Arızalıysa
Küçük ama etkili bir parça… Basıncı doğru ayarlayamazsa suyu genleşme kabına ya da dışarı atar. Kapağın contasının ezilmiş ya da gevşemiş olması bile sorun yaratır.
d) Su Pompası (Devirdaim) Arızası
Pompa sızıntı yapmaya başladığında su eksilir. Genellikle altından damla damla sızar. Kayış sesleriyle birlikte görülebilir.
e) Silindir Kapak Contası Yanmışsa
En korkulan senaryolardan biri… Soğutma suyu, motor yağına karışır ya da yanma odasına sızar. Egzozdan beyaz duman çıkabilir, motor yağında süt gibi bir görüntü oluşabilir.
f) Genleşme Kabında Çatlak veya Kapak Arızası
Soğutma suyunun fazla kısmı genleşme kabına gider. Kabın çatlaması ya da kapağın kaçırması da suyun zamanla eksilmesine yol açar.
3. Soğutma Suyu Eksildiğinde Ne Yapılmalı?
a) Önce Panik Yapmadan Suyu Kontrol Et
Motor soğukken genleşme kabındaki minimum–maksimum seviyesine bakın. Eğer seviye düşükse, uygun antifriz-su karışımıyla tamamlayın. Sakın sıcak motora su eklemeyin! Patlama ya da yanma riski vardır.
b) Dışarıdan Kaçak Var mı Diye Gözlemleyin
Aracın altına eğilin ya da gece park ettiğiniz yere sabah bakın. Islaklık, renkli izler veya damlamalar varsa kaçak olabilir.
c) Egzozdan Beyaz Duman Geliyor mu?
Sıcak motorda beyaz, yoğun duman varsa silindir kapak contası problemi olabilir. Bu durumda fazla kullanmadan servise gitmek en iyisidir.
d) Yağ Kapağını Açıp Yağ Rengine Bakın
Yağ, köpüklü veya süt gibi açık renkli görünüyorsa su motor içine karışıyor olabilir. Bu da contanın yandığını düşündürebilir.
4. Su Ekleme Nasıl Yapılır?
Eğer acil bir durumdaysanız ve elinizde antifriz yoksa sadece su da ekleyebilirsiniz. Ama bu geçici bir çözümdür. İlk fırsatta uygun oranlarda antifrizle karıştırılmış suya geçmelisiniz. Uzun süre saf su kullanmak, sistemde korozyon yapar ve kışın donma riskini artırır.
İdeal oran: Genellikle %50 antifriz + %50 saf su karışımıdır. Bu oran hem donmaya karşı hem de kaynamaya karşı en güvenli karışımdır.
5. Sık Sık Su Eksiliyorsa Ne Yapmalı?
Soğutma suyunu haftada bir kontrol etmeniz gerekiyorsa ya da sürekli eksilme varsa, kesinlikle bir kaçak ya da içsel problem vardır. Şunları yaptırmanız gerekebilir:
- Basınç testi (sistemin kaçak yapıp yapmadığını gösterir)
- Silindir kapak testi (CO kaçağına bakılır)
- Radyatör ve pompa kontrolü
- Genleşme kabı ve kapağı kontrolü
6. Unutmamanız Gerekenler
- Motor soğukken kontrol yapın.
- Sadece saf su değil, antifrizli karışım kullanın.
- Sık su eksilmesi varsa üstünkörü geçmeyin, mutlaka ustaya gösterin.
- Su ekledikten sonra motoru çalıştırıp sızıntı olup olmadığına göz atın.
Soğutma suyu, motor sağlığının sessiz kahramanıdır. Eksildiğinde gözle görülür bir sorun olmayabilir ama zamanla motoru hararet ettirir, contaları yaktırır, cebinizi yakar. Erken fark edip doğru müdahale etmek hem aracınızı korur hem sizi yolda kalmaktan kurtarır.
Küçük bir öneri: Araçta her zaman bir miktar hazır antifrizli su karışımı bulundurmak, acil durumlar için hayat kurtarıcı olabilir.